Η βιταμίνη C (L- ασκορβικό οξύ) είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη, μια φυσική οργανική ένωση με αντιοξειδωτικές ιδιότητες και συνήθως συναντάται στα εσπεριδοειδή. Πρόκειται για ένα φυσιολογικό συστατικό του δέρματος που βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα τόσο στην επιδερμίδα όσο και στο χόριο. H γήρανση, η έκθεση σε υπεριώδες φως ή ρύπους (π.χ. καπνός τσιγάρου ή όζον) μειώνει την περιεκτικότητα του δέρματος σε βιταμίνη C. Σε αυτές τις περιπτώσεις, προϊόντα με το σωστό PH και τη σωστή συγκέντρωση βιταμίνης, μπορούν να διεισδύσουν στο δέρμα μέσω των στιβάδων του δέρματος και να αναπληρώσουν τις ανάγκες του σε βιταμίνη C. Η κατανάλωση αντιοξειδωτικών, και συγκεκριμένα της βιταμίνης C που περιέχεται στα φρούτα, δεν μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά την επιδερμίδα μας, καθώς αξιοποιείται πρώτα από άλλα όργανα του σώματός μας. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι είναι επιτακτική η ανάγκη να ενισχύσουμε το δέρμα μας εξωτερικά.
Ως φυσικό αντιοξειδωτικό του δέρματος, το L-ασκορβικό οξύ μας προστατεύει από τις ελεύθερες ρίζες, οι οποίες είναι τοξικές για το δέρμα. Πρόκειται για μόρια οξυγόνου που έχουν «χάσει» ένα ηλεκτρόνιο από την εξωτερική τους στιβάδα. Τα άτομα που διαθέτουν πλήρη εξωτερική στιβάδα είναι σταθερά, όμως οι ελεύθερες ρίζες είναι ασταθείς και στην προσπάθειά τους να συμπληρώσουν τα ηλεκτρόνια που λείπουν από την εξωτερική τους στιβάδα, αντιδρούν και μάλιστα με πολύ γρήγορο ρυθμό με άλλες ουσίες στο περιβάλλον τους. Όταν σχηματίζεται μεγάλος αριθμός ελεύθερων ριζών στον οργανισμό, τότε εκδηλώνεται το λεγόμενο οξειδωτικό στρες. Το οξειδωτικό στρες είναι αυτό που ευθύνεται για τη γήρανση, εσωτερικά και εξωτερικά, την εκδήλωση ασθενειών και την πρόκληση βλαβών στα κύτταρα. Η βιταμίνη C λοιπόν, προλαμβάνει αλλά και σταματάει την αλυσιδωτή αυτή αντίδραση που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες, εξουδετερώνοντας τες.
Οφέλη Βιταμίνης C στο δέρμα
- Φωτοπροστασία: Η βιταμίνη C δεν λειτουργεί ως αντηλιακό αλλά μας προστατεύει από τις βλάβες που προκαλούνται από την έκθεση μας σε υπεριώδη ακτινοβολία (UVA, UVB). Ταυτόχρονα, φαίνεται ότι όταν συνδυάζεται με αντηλιακά φίλτρα, σε σκευάσματα, βελτιώνει την προστασία του δέρματος από τον ήλιο σε σχέση με σκευάσματα που περιέχουν μόνο αντηλιακά φίλτρα.
Η τοπική εφαρμογή της βιταμίνης C, μόνη της ή σε συνδυασμό με άλλες ενώσεις, φαίνεται να βοηθά στη μείωση των ρυτίδων, τη μείωση της καταστροφής του DNA των κυττάρων από την υπεριώδη ακτινοβολία, ενώ δρα και κατά της φωτογήρανσης. Μελέτες δείχνουν ότι η τοπική εφαρμογή της στο δέρμα έχει καλύτερα αποτελέσματα σε αυτές τις περιπτώσεις λόγω της πιο άμεσης οδού χορήγησης της.
- Φωτογήρανση-ρυτίδες: Εκτός από τις αντιοξειδωτικές της ιδιότητες, η βιταμίνη C ρυθμίζει τη σύνθεση του κολλαγόνου. Συγκεκριμένα, σταθεροποιεί το mRNA του κολλαγόνου αλλά και αυξάνει την ικανότητα των ινοβλαστών να παράγουν κολλαγόνο, ικανότητα που μειώνεται με το πέρας του χρόνου. Οι ιδιότητες αυτές την καθιστούν ιδανικό μέσο αντιμετώπισης της φωτογήρανσης αλλά και γενικότερα της γήρανσης του δέρματος.
- Αφυδατωμένα δέρματα: Η επαρκής πρόσληψη βιταμίνης C, φαίνεται να σχετίζεται με μειωμένες πιθανότητες εμφάνισης ξηρού δέρματος, γεγονός που υποδηλώνει ότι το L-ασκορβικό οξύ μπορεί να επηρεάσει τη διαδερμική απώλεια νερού. Μελέτες έχουν δείξει ότι η τοπική χρήση βιταμίνης C προάγει τη σύνθεση λιπιδίων φραγμού στην κεράτινη στιβάδα, εμποδίζοντας έτσι την αφυδάτωση της επιδερμίδας. Επιπρόσθετα, η συστηματική χρήση της σχετίζεται με μειωμένη τραχύτητα του δέρματος.
- Δυσχρωμίες- υπερμελάγχρωση: Η λευκαντική δράση της βιταμίνης C ,σε μακροχρόνια χρήση, χρησιμοποιείται σε θεραπείες για δυσχρωμίες και πανάδες αλλά και σε σημάδια ακμής, είναι ευρέως γνωστή και για το λόγο αυτό. Η βιταμίνη C έχει την ικανότητα να αναστέλλει τη δράση της τυροσινάσης, ενζύμου που ενεργοποιεί την παραγωγή μελανίνης στα μελανοκύτταρα. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η λευκαντική δράση της βιταμίνης C είναι ιδιαίτερα σημαντική (μελέτες δείχνουν ότι έχει την ικανότητα λεύκανσης της υδροκινόνης) αλλά απαιτείται μακροχρόνια εφαρμογή της καθώς δεν μπορεί να αποθηκευτεί στον οργανισμό.
Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, η βιταμίνη C είναι καλύτερη στην μορφή του L-ασκορβικού οξέος. Δεδομένου ότι είναι ένα πτητικό συστατικό, το PH και η συγκέντρωσή του πρέπει να είναι στο σωστό επίπεδο προκειμένου να είναι αποτελεσματικό. Τα προϊόντα που επιλέγουμε θα πρέπει να έχουν συγκέντρωση L-ασκορβικού οξέος 10-20% και PH 2,5-3,5 για να είναι αποτελεσματικά. Όσο μεγαλύτερη η συγκέντρωση ασκορβικού οξέος σε ένα προϊόν, τόσο μεγαλύτερη και η δράση του. Έως 5% συγκέντρωση ενδείκνυται για σημεία όπως η περιοχή των ματιών, έως 10% για ευαίσθητες επιδερμίδες, ενώ στο 15% ενδείκνυται για τους υπόλοιπους τύπους δέρματος. Ποσοστά σε ακόμη μεγαλύτερη συγκέντρωση, είναι κατάλληλα για αρκετά τραχιές επιδερμίδες, όπως πχ. των αντρών. Επίσης, το ασκορβικό οξύ, έχει απολεπιστικές και αναπλαστικές ιδιότητες και χωρίς συνδυασμό με κάποιο προϊόν υψηλού SPF (50+) μπορεί να προκαλέσει ευαισθησία στο δέρμα και φωτοαλλεργική ή φωτοτοξική δερματίτιδα.
Η βιταμίνη C μπορεί να εφαρμοστεί τις πρωινές ώρες σε καθαρό δέρμα ως ορός (serum). Η εφαρμογή ενός τοπικού αντιοξειδωτικού θα βοηθήσει στην προστασία του δέρματος από τη γήρανση, που μπορεί να προκαλείται από την ατμοσφαιρική ρύπανση, την υπεριώδη και την υπέρυθρη ακτινοβολία. Αφού εφαρμόσουμε έναν ορό (serum) με βιταμίνη C, ακολουθεί η εφαρμογή κρέμα ημέρας και απαραιτήτως ένα αντηλιακό που θα χαρίσουν στην επιδερμίδα μας ακόμα μεγαλύτερη προστασία. Φυσικά μπορεί να εφαρμοστεί και το βράδυ ως μέρος της βραδινής περιποίησης του δέρματος.
Με βάση τα παραπάνω, συμπεραίνουμε πως οι θεραπείες με βασικό συστατικό τη βιταμίνη C είναι απαραίτητες για όλους τους τύπους δέρματος καθώς η βιταμίνη C:
- ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα
- εξουδετερώνει τις ελεύθερες ρίζες και προστατεύει από το οξειδωτικό στρες
- απαλύνει αισθητά τις δυσχρωμίες αναστέλλοντας τη δράση της τυροσινάσης, του βασικού ενζύμου για την παραγωγή μελανίνης
- αποτρέπει την απώλεια υγρασίας
- συνεργεί στην παραγωγή κολλαγόνου και ελαστίνης
- βελτιώνει τη μικροκυκλοφορία
- ενισχύει την αντηλιακή προστασία.